In memoriam:

Dr. Kemal Bašić

(1964–2020)

U nedjelju, 22. novembra 2020. godine, od posljedica upale pluća uzrokovane pandemijom virusa COVID-19, u Sarajevu je na bolji svijet preselio dr.sc. Kemal Bašić.

Kemal Bašić, sin Muhameda i Šefike, rođen je 8. januara 1964. godine u selu Hadžići kod Prijedora. Osnovnu školu završio je u Kevljanima i Omarskoj kod Prijedora.

Gazi Husrev-begovu medresu u Sarajevu završio je 1982/83. godine, a na Islamskom teološkom fakultetu u Sarajevu (sada Fakultet islamskih nauka) početkom 1991. godine odbranio je diplomski rad “Vakufi u Banja Luci”. Od 1991. godine, odlukom Mešihata Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, bio je postavljen za vjerskog službenika (imama) u Švedskoj.

Postdiplomske studije pohađao je u R. Turskoj, na Univerzitetu u Ankari, gdje je na Odsjeku za historiju i umjetnost islama (historija islama) 3. februara 1999. godine magistrirao s temom “Veze između bosanskohercegovačkih muslimana i Osmanske države 1878-1914, posebno vjerske veze”.

Nakon povratka u Bosnu i Hercegovinu 1999. godine radio je dva semestra na Odsjeku za historiju Filozofskog fakulteta u Tuzli u svojstvu vanjskog saradnika, predajući staroturski (osmanski) jezik. Nakon toga zaposlio se u Tuzli kao profesor islamske vjeronauke i na tom poslu je radio oko 14 godina. U Tuzli je jedno vrijeme bio i savjetnik za islamsku vjeronauku tuzlanskog muftije te saradnik Prosvjetno-pedagoškog zavoda TK.

Godine 2013. preselio se u Sarajevo i na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu upisao doktorski studij iz historije – smjer Bosna i Hercegovina pod osmanskom vlašću 1463-1839. Pod mentorstvom prof. dr. Enesa Pelidije doktorirao je 19. aprila 2018. godine, odbranivši doktorsku disertaciju pod naslovom “Zvornički sandžak u 17. stoljeću”.

U novembru 2019. godine izabran je za višeg stručnog saradnika za stariju historiju na Institutu za historiju UNSA.

***

Dr. Bašić se bavio kulturno-historijskom baštinom Bosne, a u svom naučnom radu je zahvatao širok spektar tema. Ostavio je iza sebe značajan trag u bosanskohercegovačkoj historiografiji sa relevantnim naučnim i stručnim knjigama i radovima. Bio je učesnik više naučnih skupova, okruglih stolova, tribina, promocija knjiga. Bavio se i prevođenjem stručnih tekstova sa turskog na bosanski jezik.

Autor je knjige Kozarac kroz historiju (Tuzla, 2005), koautor knjige Istak-
nuti Tuzlaci sa Midhatom Spahićem (Tuzla, 2005), priređivač knjige Ilijasa Mahmuljina Umino ognjište (Tuzla, 2011) i autor knjige Muhamed Tajib Okić – život i djelo (Sarajevo, 2015).

Bio je član redakcije za publiciranje djela Hifzija Suljkić: Sabrani tekstovi, objavljenog u 3 knjige (Tuzla, 2007) i knjige Hasana Škapura Odnos osmanskih vlasti prema Bosanskom ustanku (1875-1878) (Sarajevo, 2017).

Autor je većeg broja naučnih radova, kao i prijevoda s turskog jezika, koji su objavljeni u raznim časopisima i publikacijama u Bosni i Hercegovini (Glasnik VIS, Glasnik arhivâ i Arhivističkog udruženja Bosne i Hercegovine, Gračanički glasnik, Anali GHB, Prilozi Instituta za historiju, Takvim, Baština sjeveroistočne Bosne, Muallim, Novi muallim, Hikmet, Pogledi, Preporod, Arhivska praksa itd.).

Iza dr. Bašića ostalo je više rukopisa koji su bili u pripremi. U 2020. godini pripremio je tri rada koja su prošla potrebne recenzije i bit će posthumno objavljena u Analima Gazi Husrev-begove biblioteke, Historijskim traganjima br. 19 i Zborniku radova Prijelomne godine bosanskohercegovačke prošlosti u izdanju Instituta za historiju. Vijeće Instituta je na decembarskoj sjednici usvojilo prijedlog da se dopunjena doktorska disertacija dr. Bašića “Zvornički sandžak u 17. stoljeću” posthumno štampa u okviru izdavačke djelatnosti Instituta za 2021. godinu.

Dr. Bašić je, također, bio i jedan od osnivača i član Centra za osmanističke studije u Sarajevu.

U slobodno vrijeme, posljednjih godina svoga životnog vijeka, bio je i turistički vodič, većinom državljanima iz Evrope porijeklom iz Turske, koji su posjećivali Bosnu i Hercegovinu, te volonter u H. O. “Hasene”, posebno u podjeli kurbana diljem naše zemlje tokom Kurban-bajrama.

Njegovim odlaskom porodica i prijatelji, kolege s radnog mjesta, akademska zajednica i naša država ostali su bez vrijednog, tihog, susretljivog, ponosnog, dostojanstvenog i poštenog čovjeka. Bio je otac, prijatelj, profesor, imam, teolog, naučni i kulturni radnik, historičar osmanista, entuzijast, bibliofil, živa enciklopedija, bosanski domoljub, ali i žrtva genocida nad Bošnjacima od 1992. do 1995. godine u kojem su mučki ubijeni njegovi roditelji, iako su bili u poodmakloj životnoj dobi.

Dr. Bašić je 24. novembra 2020. godine, nakon dženaza-namaza, ukopan na mezarju Bukovčići u Tuzli. Iza njega su ostala dva lijepo odgojena sina, Faruk i Haris, zatim njegova pisana djela, značajan bibliotečki fond, uspomene i sjećanja.

Neka mu je vječni Božiji rahmet!

Sedad Bešlija